(Schwanengesang, D 957, là một tuyển tập gồm 14 bài hát được Franz Schubert viết vào cuối đời và được xuất bản sau khi di cảo: Liebesbotschaft Kriegers Ahnung Frühlingssehnsucht Ständchen Aufenthalt In der Ferne Abschied Der Atlas Ihr Bild Das Fischermädchen Die Stadt Am Meer Der Doppelgänger Die Taubenpost. )

Bọn họ ở lại Kaikoura đến chạng vạng, cho đến khi ánh mặt trời dần biến mất dưới mực nước biển, bầu trời xuất hiện màu hồng tuyệt đẹp.

Bờ biển Kaikoura có rất nhiều khách sạn view biển độc đáo, nhưng Lâm Xuất lại không muốn ở đó.

“Em muốn ngủ trên xe.” Anh quay đầu lại nhìn về Thẩm Phong Lai.

Xe RV của họ vô cùng rộng rãi, phòng bếp, phòng tắm, phòng khách và TV đều có đủ, còn có hai giường lớn mềm mại thoải mái. Thẩm Phong Lai nói Lâm Xuất ngủ trên chiếc giường ở phía sau xe, còn mình thì bước lên bậc thang, đặt đồ đạc của mình vào căn phòng nhỏ phía trên xe.

Lúc này Thẩm Phong Lai đang treo quần áo vào tủ, ngẫm nghĩ rồi nói: “Bể chứa nước vẫn đầy, hai người dùng cũng dư dã. Nhưng giờ tụi mình đang ở thành phố, em vẫn muốn ngủ trên xe à?”

“Không được hả anh?” Lâm Xuất hỏi y.

Thẩm Phong Lai cười, “Em muốn gì đều được.”

Cửa sau xe RV mở ra, giống như đang ngồi trên biển ngắm hoàng hôn, Lâm Xuất nửa nằm nửa ngồi trên giường giơ điện thoại lên chụp ảnh. Anh cảm thán nói: “Làm sao đây, bây giờ em cảm thấy đây là điều bất ngờ nhất trong cuộc đời em, so với tưởng tượng thì tốt hơn rất nhiều.”

Thẩm Phong Lai nhìn anh, đột nhiên hỏi: “Có tốt hơn lâu đài hoa hồng và Sapphire Piano không?”

“…Gì cơ?” cả người Lâm Xuất ngẩn ngơ, không hiểu y đang nói gì, “Gì mà lâu đài với piano vậy anh?”

Thẩm Phong Lai không trả lời ngay, mà là ngẩng đầu lên nhìn anh, khẽ cười, “Không có gì, anh chỉ đùa thôi.”

Lâm Xuất xoay người ngồi dậy.

Anh bất tri bất giác nhớ lại một chuyện xảy ra khoảng 4-5 năm trước, sau khi anh tổ chức buổi độc tấu ở Luân Đôn. Lúc đó, anh vừa giành được huy chương vàng trong cuộc thi Chopin danh tiếng. Con gái của vị công tước nào đó đã mạnh dạn tuyên bố rằng cô ta yêu anh điên cuồng, để thể hiện tình yêu, cổ trải đầy hoa hồng trong lâu đài, và đặt một cây đàn piano khảm sapphire giữa biển hoa, mời Lâm Xuất ăn tối.

Những tin đồn mập mờ đó không có lợi với Lâm Xuất ở tuổi hai mươi, bà Macheda đã phải mất rất nhiều công sức mới đè bẹp được dư luận. Nhưng họ cũng không thể nào đắc tội được với những người quyền quý, cuối cùng, Lâm Xuất vẫn phải cắn răng đi đến đó.

“Sao anh biết được?” Lâm Xuất kinh ngạc nhìn về Thẩm Phong Lai, hỏi một câu không chắc chắn, “Khoang đã, có phải anh đang nói về chuyện mà em đang nghĩ không thế?”

“À, hiểu rồi.” Giọng điệu Thẩm Phong Lai bình tĩnh, “Xem ra là nhiều tòa lâu đài.”

Lâm Xuất không biết y đang nói thật hay nói giỡn, tự dưng thấy hơi đau đầu, “Lâu đài đâu ra, đó là do cô bé bị chiều hư gạt cha mẹ theo đuổi idol mà!” Anh ngẫm nghĩ, rút ngắn khoảng cách với giường bên kia, dùng mũi chân chạm vào chân Thẩm Phong Lai, “Sao anh lại keo kiệt vậy, em đã nói em thích bất ngờ của anh nhất rồi mà.”

Thẩm Phong Lai bất ngờ duỗi tay bắt lấy mắt cá chân anh, gãi gãi như trừng phạt. Mắt cá chân anh rất dễ buồn, liền chịu không nổi kêu lên vài tiếng, sau đó dùng sức rút chân về.

Thẩm Phong Lai nói: “Nhìn ra rồi, căn phòng có view xinh đẹp không chịu ở, một hai phải ở RV.”

Lâm Xuất trừng mắt liếc y một cái, mất hứng nói: “Em sẽ ở đây! Không đi đâu cả. Tự anh nói muốn ở bên em, anh cũng không được đi đâu cả, chỉ có thể ở với em trong xe RV này thôi.”

Thẩm Phong Lai rút tay về, lẳng lặng nhìn anh một lát, rồi mỉm cười thay đổi chủ đề, “Buổi tối muốn ăn gì? Anh cũng mời em ăn tối, được không?”

–

Bọn họ cùng nhau ăn tối tại một nhà hàng cao cấp bên bờ biển, hải sản tươi ngon, hương vị cũng được, nương theo tiếng sóng vỗ rì rào, tâm trạng của Lâm Xuất cũng trở nên trống trải, vứt hết mọi phiền não ra sau đầu, cười nói với Thẩm Phong Lai. Thẩm Phong Lai không nói gì nhiều, phần lớn thời gian đều im lặng nhìn anh, nhưng chỉ cần Lâm Xuất nói chuyện, y sẽ bày ra tư thế mỉm cười lắng nghe.

Sau bữa tối, hai người đi bộ dọc theo bờ biển. Cát biển ở đây mềm mại, mỗi một bước đi giày sẽ lún vào cát. Đi được một lúc, cát đã vào đầy giày. Anh liền cởi giày ra đi chân đất.

Sau đó bọn họ ngồi ở ven đường, nhìn vầng trăng tròn bạc từ từ nhô lên khỏi mặt biển. Lâm Xuất có uống một ít rượu trái cây, men say khiến má và cổ đỏ bừng.

Thẩm Phong Lai thấy tâm trạng anh đang tốt, thế là lấy đàn Harmonica ra, khoanh chân ngồi bên cạnh Lâm Xuất, bắt đầu thổi bản Serenade(a) của Schubert.

Thái Bình Dương dưới bóng đêm phản chiếu ánh trăng mông lung, một nửa là màu đen dày đặc, một nửa là màu bạc sương trắng. Một nửa cung harmonica du dương động lòng người, được tiếng sóng biển trợ giúp trở thành một con thuyền nhỏ đi về phương Bắc.

Lâm Xuất nhắm mắt lắng nghe, ngón tay vô thức gõ lên mặt đất, tiếng đệm piano hư ảo hóa thành sóng biển nâng đỡ con thuyền nhỏ, cùng nhau cầm chiếc kèn harmonica này vượt qua bao thăng trầm.

Khoảng cách hai người chưa đến mười cm, cánh tay chạm vào nhau, hơi thở triền miên đan vào nhau, cùng ánh trăng mê người lấp đầy con ngươi của họ.

Khi khúc nhạc kết thúc, cơn say của Lâm Xuất cũng tiêu tan, anh quay đầu nhìn Thẩm Phong Lai, nói: “Em nhớ trước đây anh không thích Serenade mà đúng không?”

Thẩm Phong Lai cất Harmonica, không phủ nhận, “Musical form đơn giản, màu sắc âm nhạc cũng dứt khoát.”

— Thể loại serenades của trường phái lãng mạn thường đầy mộng ảo, uyển chuyển như một bài hát, mỗi một hơi thở đều kèm theo ý nghĩa lãng mạn. So với bản concerto phức tạp, nó nhẹ nhàng như một bản tình ca để giải trí, điều mà Thẩm Phong Lai khi còn trẻ chưa bao giờ ngưỡng mộ.

“Giờ không nghĩ vậy nữa hả anh?” Lâm Xuất hỏi.

“Harmonica không thay đổi được những giai điệu quá phức tạp.” Thẩm Phong Lai khẽ cười, “Huống chi, cũng rất hợp với hoàn cảnh.”

“Đúng là hợp thật.” Lâm Xuất ngoài ý muốn nói, “Chỉ là giai điệu quá đơn điệu, thiếu thứ gì đó.”

Ánh mắt Thẩm Phong Lai chuyển đến mặt Lâm Xuất, nở một nụ cười thật tươi, giọng điệu lười biếng nói: “Thiếu thật, thiếu piano đệm, nên không biết làm gì mới tốt đây này.”

Lâm Xuất mượn ánh trăng nhìn mặt Thẩm Phong Lai, cố tình không nói lời nào, dùng ngón tay móc Harmonica trong túi Thẩm Phong Lai ra.

“Thiếu chút nữa đã quên,” Lúc này Thẩm Phong Lai mới cười, nắm chặt tay anh không cho anh động đậy, “Nghệ sĩ piano giỏi nhất đang ở bên cạnh anh rồi mà. Master Lin, anh mời em đàn giúp anh, em có đồng ý không?”

Lúc này Lâm Xuất mới mỉm cười, hai mắt cong cong, “Dạ. Nhưng không phải ai em cũng đệm đâu, này Thẩm Phong Lai, anh định cảm ơn em thế nào đây?”

Thẩm Phong Lai liếc anh một cái, “Em muốn anh cảm ơn thế nào?”

“Dạy em Harmonica.” Lâm Xuất thản nhiên nói.

“Em còn muốn anh dạy ư?” Thẩm Phong Lai giả vờ kinh ngạc nhìn anh.

Lâm Xuất nói: “Em chưa từng học Harmonica, có chỗ nào sai thì dạy cho em. Khi em học xong, em sẽ chơi giai điệu chính, còn anh thì đệm, vậy sẽ không lỗ.”

Nụ cười trên mặt Thẩm Phong Lai không thay đổi, y đưa mắt nhìn về phía biển đen, không nói gì. Mãi cho đến khi Lâm Xuất thúc giục y, y mới nói: “Được.”

–

Sau đó bọn họ trò chuyện rất nhiều, cuối cùng Lâm Xuất nghe thấy tiếng thủy triều lên xuống không ngừng vang lên bên tai, dần dần có hơi buồn ngủ. Anh không muốn chia tay bầu không khí hiện tại nên chần chừ không muốn đứng dậy, chỉ nghiêng đầu chậm rãi dựa vào vai Thẩm Phong Lai, nhắm mắt lại.

Không bao lâu sau, Lâm Xuất nghe thấy loáng thoáng tiếng lạch cạch của bật lửa, ngay sau đó, mũi ngửi thấy mùi khói hoà với mùi nước biển.

Anh mơ màng ‘Ưm’ một tiếng, muốn mở mắt nhìn, lại cảm nhận được Thẩm Phong Lai đang giang tay ôm mình, khiến cơ thể bọn họ dán chặt vào nhau, nhẹ nhàng vỗ lưng anh như dỗ trẻ con.

Khoảnh khắc được bao bọc bởi nhiệt độ cơ thể ấm áp quen thuộc, Lâm Xuất không thể chống lại cơn buồn ngủ nặng nề, cuối cùng ý thức của anh hoàn toàn chìm vào bóng tối.

–

Một thời gian dài sau đó, Lâm Xuất hoàn toàn quên mất việc học harmonica, cho đến một mùa hè khi cùng Thẩm Phong Lai về thăm lại chốn cũ, anh mới nhớ lại.

Ánh trăng, serenade, và nhiều chi tiết mà anh đã từng bỏ qua.

Let music sound while he doth make his choice; (Hãy để âm nhạc vang lên trong khi anh ấy đưa ra lựa chọn)

Then, if he lose, he makes a swan-like end, (Sau đó, nếu anh ấy thua, anh ấy sẽ kết thúc như một con thiên nga,)

Fading in music. (Tan biến trong âm nhạc)

Thời điểm thiên nga chết đi, nó sẽ hát một bài hát hay nhất.

Serenade của Schubert chưa bao giờ là những lời yêu thương ngọt ngào, mà là những lời cuối xúc động, những lời than thở bất tận và nỗi nhớ da diết.

Tác giả có lời muốn nói:

Chú thích:

[1] Serenade của Schubert: Phiên bản tốt nhất là đàn violon + piano, có hôm mình nghe được phiên bản Harmonica + piano thì mê luôn.

*

Cụm từ “Schwanengesang” không phải là bản gốc. Như tôi đã nói trước đây, cuộc đời của Schubert rất gập ghềnh, nhiều tác phẩm đã được biên soạn và xuất bản sau khi ông qua đời, và được xuất bản dưới cái tên “Schwanengesang”. Tác phẩm thứ tư trong số đó là bản serenade này, đây cũng là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất trong cuộc đời ngắn ngủi của Schubert.

Các nhạc sĩ sau đó đã sử dụng “Schwanengesang (bài ca thiên nga)” để chỉ các tác phẩm của Schubert.

Đoạn tiếng Anh ở cuối lấy từ vở kịch “Swan of Avon” của Shakespeare.

–

(a) Serenade là một thể loại âm nhạc nhẹ nhàng, thường do nhạc cụ tấu lên vào buổi chiều như một cách vinh danh gửi lời ưu ái đến một người. Vì nhạc khúc này chủ ý là tấu vào buổi chiều – tối nên tiếng Việt dịch là khúc nhạc chiều hay mộ khúc.