… Đợi cho bà Bảy đi khuất, Quý thắc mắc với thầy:
– Sao thầy phải lấy lí do ấy, thầy cứ nói luôn là nhà mình nhắm cái Gạo có phải hơn không ,để chẳng may có đứa nào nó muốn nhòm ngó cái Gạo thì còn biết đường mà rút lui.
Ông Long Lợn nhìn con cười nhếch mép, ông đáp:
– Mày còn háu đá lắm còn ạ. Chuyện cưới hỏi cả đời không phải cứ thích bon mồm nói là nói được ngay đâu. Còn chưa biết ý kiến thầy u nó thế nào, mày bép xép làm gì sớm:
– Ơ kìa!chẳng phải thầy nói nhà nghèo thích tiền sao, mình thả tiền ra là ăn thôi chứ có gì đâu nào . Hơn nữa, thầy chẳng nói thầy với ông ấy là chỗ quen biết thì sợ gì.
Ông Long nghe con nói thì biết nó chẳng hiểu gì liền chau mày đáp:
– Mày biết vì sao ông Đỏ tuy nghèo nhất làng nhưng không ai dám khinh ra mặt khôbg? Bởi lão ấy tuy nghèo, xong không phải dạng bất chấp để có tiền. Muốn cua con gái lão phải từ từ, mềm dẻo. Phải dùng tiền nhưng không phải đáp tiền vào mặt là lão đồng ý đâu. Hơn nữa, qua chuyện đánh bả nhà mụ Bảy này, thì tao nghĩ con Gạo có vứt ra đường cũng chẳng ai thèm nhặt đâu mà tranh giành với nhà mày. Bố khỉ! Nhà giàu có đẹp gái thì không chịu ,cứ phải là Gạo với thóc cơ….
Ông Long lèm bèm chửi con,Quý giận giữ nói thầy:
– Con không cần biết, con phải lấy cái Gạo, nhất định phải là nó.
… Tại ao cá nhà bà Bảy, tất cả vừa đi đến nơi. Bước xuống xe, Gạo chậm chạp đi đến nhìn ngó một lượt, ao cá nhà mụ Bảy đã được căng dây hoàn toàn. Thấy công an đi đến, người làng hiếu kì kéo đến xem rất đông. Ai nấy đều chỉ trỏ về phía Gạo, chuyện Gạo mang tiếng thả bả nhà bà Bảy đã vang đi khắp vùng. Họ tỏ ý khinh thường ra mặt , bởi dù vì gì đi chăng nữa, chuyện hại người là điều khó thể chấp nhận.
Bà Bảy cũng vừa đi đến nơi, khẽ chỉ về cái ao được căng dây rào chắn, bà nói với công an:
– Đây, các anh đi đến mà kiểm tra,tôi chả đổ oan cho ai cả. Biết là để lâu cá chế t sẽ ô nhiễm ao, thế nhưng tôi còn phải đợi các anh đến kiể m tra.
Mặc cho bà Bảy trình bày với cán bộ, Gạo đã cúi đi xuống tới sát bờ ao. Từ đây trông ra , người ta có thể nhìn thấy toàn bộ ao nuôi ,nổi lềnh bềnh trên nước là xác cá đã ngả màu trắng đục ,con nào con nấy chết ngửa cả bụng kín cả ao.
Bà Bảy đứng trên này nói gì với công an xã, họ đi đến cởi dây cho Gạo rồi cũng nhanh chóng rời đi. Gạo không quan tâm, bởi cô bây giờ đang chỉ chăm chăm nhìn về cái ao cá chết.
Ông Đỏ và Nhân thấy Gạo cứ đứng một mình như thế thì cũng đi xuống. Nhân bước tới hỏi:
– E m đang làm gì vậy? Ao đã bị thả bả chưa biết là loại gì thì không nên đứng sát ra ấy đâu.
Gạo vẫn im bặt, lia mắt thêm lượt nữa , khi cô thấy có gì đó đang trôi nổi phía bên kia bờ. Lập tức cô chạy luôn ra phía bên kia. Đi tới gần,Gạo phát hiện ra đấy là trai thuốc trừ sâu còn rất mới. Men theo bờ, có khoảng tầm bốn năm lọ thuốc trừ sâu, không những thế, một cái chai vứt trên bờ còn khô ,,xung quanh thân còn có những tờ giấy viết ,nét chữ Của Gạo vẫn còn nguyên, đúng như cô Bảy trên trạm đã khai trước đó.
Gạo Nhặt tờ giấy được quấn quanh lọ thuốc sâu, Nhân gàn:
– em đừng sờ vào, thuốc sâu rất độc đấy.
– Anh cứ mặc kệ em, em phải điều tra xem ai là người đã hại em , là người đã gây ra toàn bộ chuyện này.
Nhân tin là Gạo không làm, nhưng bây giờ không phải cứ nói là người ta tin ngay được. Anh khuyên
– C òn nhiều thời gian em ạ, anh sẽ nói anh Kiên không để em phải chịu oan ức.
Gạo cười, tay vẫn gỡ bỏ mảnh giấy trên chai thuốc trừ sâu, cô nói:
-Tất nhiên chuyện này vẫn phải nhờ đến công an vào cuộc ,nhưng trước lúc ấy, em muốn xem xem ai là người tình nghi nhất.
Giấy bọc lọ thuốc trừ sâu còn khô nguyên. Gạo đưa tờ giấy lên trước mặt đọc:
– Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước….
Đọc đến đây, Gạo nhắm mắt lại suy nghĩ , cô đang nghĩ đến thời khóa biểu ngày hôm qua, không có môn lịch sử. Vậy mà , những bài lịch sử được chép cẩn thận lại có ở đây, bọc ở quanh lọ thuốc sâu này
– Thôi! Điều tra gì nữa, đi về đi, tao xin công an thả mày về rồi đấy. Từ nay về sau đừng có mà gắp lửa bỏ tay người kiểu ấy. Tao cũng không cho mày câu cá nữa đâu.
Thấy Gạo vẫn còn ngồi đấy bà Bảy nói, Gạo đứng lên nhìn bà ngạc nhiên hỏi:
– Sao lại được về ? Còn chưa điều tra cho rõ ngô rõ khoai ,giờ ai người ta cũng nghi ngờ cháu, cô bảo cháu về là xong ư?
Gạo nói, bà Bảy cũng không muốn lôi thôi,bà nói:
-Không phải là người ta bỏ qua cho mày đâu, mà do có người trả tiền đền cho tao rồi.
– Có người đền tiền cho cô rồi ?là ai vậy?
Gạo thắc mắc , trong đầu cô nghĩ đến Hiếu, người anh trai bị ông Đỏ từ mặt ,không để Gạo phải đoán bà Bảy đáp:
– Là lão Long lợn, cầm đồ cuối thôn. Nhà mày phải mang ơn hắn cả đời không hết ấy. Lão ấy dặn tao không được nói, nhưbg dù gì người ta cũng giúp mày ,tao nói ra để nhà mày sang đấy mà cảm ơn .
Nói xong, bà Bảy quay đi. Gạo trông theo mà không khỏi thắc mắc, Nhân hỏi:
– Sao lão ấy lại dám bỏ cả một đống tiền để giúp em như vậy?
Gạo lắc đầu, chính bản thân cô cũng không nghĩ được ra. Cuối cùng, cô đoán, có thể là do buổi tối qua ,Quý chờ Gạo đến ôn bài, xong không thấy cô đến liền đi sang nhà tìm, chắc cái Thảo là người nói cho hắn biết.
Cầm mảnh giấy vở của mình, bất giác cô nghĩ đến ngay một người, mà cô cho là đáng nghi nhất.
Trưa hôm ấy, ông Đỏ đưa con gái về nhà, đi đến cổng thấy em gái mình đi với Nhân, Thảo chạy ra đón rồi bám dịt lấy anh, Thảo nũng nịu:
– Anh Nhân về có được lâu không? Ở đây ăn cơm với nhà em nhé. Chắc lên đây nắng hay sao mà mà da anh sạm cả lại thế này…
Thải nói nhiều lắm, Nhân cười nhạt rồi trả lời bâng quơ , nhanh chân anh chạy theo Gạo vào nhà.
Khi Gạo đang uống nước, Thảo nhếch mép cười mỉa, nó nói”
– Chà! Lấy thuốc sâu đánh bả ao cá nhà người ta , cũng giỏi đấy chứ. Thầy đi đâu cũng khoe mày ngoan hiền . Đúng là là không biết đâu mà lường . Mà sao lại được thả nhanh vậy, chẳng lẽ bà Bảy không bắt đền hay sao.
– Có người đền giúp tôi rồi. Đằng nào cũng mang tiếng ác, thôi thì có người giúp đỡ cứ nhận lỗi cho xong.
Gạo nói xong thì đi vào trong buồng lấy quần áo đi thay, thấy con gái về bà Đỏ mừng chảy cả nước mắt. Sức bà rất yếu, cứ nhận vài tin sốc thế này, không khéo bà ngã ra đất chết mất.
Gạo đi vào chỗ bàn học của mình, lấy ra cuốn vở lịch sử ghi trên lớp thì đúng thật, có mấy trang vở đã bị xé mất, chỗ ghim sắt vẫn còn dính ít giấy thừa . Khẽ nắm chặt quyển vở, Gạo có thể biết chắc chắn người đấy là ai.
Bữa cơm trưa hôm ấy có bác cháu ông Lang, anh Kiên cũng đến. Vì hôm nay tai qua nạn khỏi, cho nên ông Đỏ bắt con gà mổ thịt. Cầm chén rượu kính cẩn mời ông Lang, anh Kiên và Nhân, ông Đỏ nói:
– Cảm ơn ông Lang và các anh, lần nào gia đình gặp chuyện cũng được mọi người giúp đỡ . Đúng là lúc khó khăn mới biết ai thương mình.
Ông Lang cụng chén uống cạn, rồi xua tay đáp:
– Chúng tôi đã giúp được gì đâu,thằng Kiên nhà tôi gần trưa mới về, lên công xã, người ta nói có người đã nộp tiền đền bù ,bà Bảy cũng không kiện cáo gì nữa. Thôi thì chuyện dữ hóa lành, không sao là may rồi.
Tất cả đều gật đầu, ông Lang Nhị nói đúng, nếu không phải nhà Quý giúp đỡ, thì tầm này chắc gạo cũng vẫn còn trong trại giam. Qua lời kể của Gạo, ông Đỏ vẫn ông Nhị biết con trai nhà Long lợn học cùng Gạo . Cho nên ông Đỏ đoán:
– Có lẽ Long lợn áy náy chuyện năm xưa không cho tôi mượn tiền,thành thử ra giờ giúp con như trả ơn . Nghĩ lại ngày xưa, hắn đi tù, không có tôi thì làm sao hắn có ngày hôm nay…
Cả nhà gù đồng tình, trò chuyện với nhau suốt bữa cơm vui vẻ. Cái Thảo mọi ngày ăn ngấu nghiến là vậy, ấy thế mà giờ có mặt Nhân ở đây, nó ăn một cách từ tốn ,chốc chốc lại liếc mắt đưa tình với Nhân. Có miếng đùi ngon nhất ,nó gắp bỏ bát rồi giục Nhân ăn không nguội. Gạo cười nhạt, gía như ở nhà lúc nào cũng thùy mị nết na thế này có phải không?
– Bác Lang này!bác xem ở làng mình liệu có nhà nào cho câu cá tính theo giờ nữa không?
– Kìa Gạo !câu gì nữa , chuyện ngày hôm nay chưa đủ mệt hay sao. Thôi, không câu nữa, ở nhà đi, lâu lâu chặt tre về giúp thầy đan rổ đan thúng là được rồi
Gạo hỏi ông Lang thì ông Đỏ khuyên con. Nhưng Gạo nói:
– Không sao đâu thầy, con phải câu chứ, người ta mới bắt vạ tí mà đã chùn bước thì làm gì được, phải không anh Nhân?
Nhân cười gật đầu, gắp miếng đùi mà Thảo cho chuyển sang bát của cô ,khiến Thảo ngồi cạnh tức nổ mắt nhìn em gái trừng trừng. Ăn xong, Thảo long tong tranh đi rửa bát, Nhân phụ nó cất dọn thì Gạo nói vào:
-Chị Thảo mọi ngày ở nhà toàn làm hết việc của em thôi, chị ấy thương em lắm.
Thảo nghe cũng thích, nên cười cười mang bát đi. Anh Kiên nói với ông đỏ:
– Chú xem ai ưng thì gả cái Thảo đi, dù gì nó không được như người ta, hai mấy như nó ở làng này gọi là ế cả rồi. Học hành không, tính nết , ngoại hình không. Tốt nhất cứ ừ bừa đi chú.
Ông Đỏ uống nước chè, nhắc đến chuyện này ông còn thấy chát hơn cả vị của nước . Ông nói:
-Tôi cũng tính thế đấy chứ anh, như con Gạo này mấy đám nó dò hỏi, tôi không ưng đám nào. Thế mà con Thảo có vác đem cho thì cũng chẳng ai lấy. Như anh đã nói đấy, nó vừa xấu người lại xấu cả nết thì ai chứa?
Tất cả đều nhìn nhau thở dài, nhân cơ hội, ông Lang nói:
– Con Gạo thì để cho thằng Nhân nhà tôi. Tôi xí phần rồi đấy ,ông mà gả nó đi ,tôi với ông chẳng chơi gì với nhau sất.
– Kìa bác!cháu còn nhỏ lắm bác ơi, cháu còn phải đi học. Chuyện đó tính sau bác ạ.
Gạo đỏ bự mặt vì xấu hổ đáp lời. Ví như ông Lang xí phần cái Thảo, chỉ cần nói ý, chắc nó mang ngay chăn màn sang nhà ở với Nhân mất.
Nói truyện một lúc, thì nhà ông Nhị kéo nhau về . Thảo rửa bát xong nhanh chân chạy lên thấy amh Nhân về hết thì phụng phịu. Ngó trước ngó sau không thấy ông Đỏ, nó thó mất nải chuối chín chạy đi. Ra đến cổng, nó quay lại dặn em:
– Tao rửa bát rồi đấy nhé,mày đi mà giặt quần áo đi.
Nói xong thì nó chạy mấy hút, Gạo lắc đầu chép miệng. Nếu cái Thảo có tí sắc ,không biết nó còn đĩ tới mức nào.
Gạo tuy mệt vì đêm qua nằm ở trại giam không ngủ được tí nào. Người ta nói cấm có sai, một ngày ngoài kia bằng một năm trong tù, thời gian nhích từng giây chậm chạp quá thể. Xong vì thấy chậu quần áo của ông Đỏ vắt trên dây chưa giặt, thêm chậu quần áo tối qua thay, Gạo ngồi xuống nặng nhọc phân loại quần áo ra chuẩn bị giặt. Bình thường, vì quần áo đi học của cô sạch, cho nên cô sẽ giặt trước, tiếp đến là của bà Đỏ, đến cái Thảo ,rồi mới đến quần áo lao động của ông Đỏ.
Khi vừa mới nhấc bộ quần áo ra khỏi chậu , Gạo nhíu mày khi mùi gì đó lạ sộc lên mũi . Bà Đỏ run rẩy tay chân ngồi ra hè, trông con nhíu mày, bà hỏi:
-Sao thế con quần áo làm sao, có mùi thì à?
– Dạ không u ạ. Để từ hôm qua nên mùi mồ hôi nó chua ấy mà.
Gạo đáp , bà không nói gì thêm. Chợt sực nhớ ra điều gì, Gạo chạy đi mất hút.
Tối, khi cả nhà đang ăn cơm, thì ngoài cổng có ánh đèn chiếu vào, biết là có ai chuẩn bị đi đến, cả nhà lục đục cất mâm bát. Ông Đỏ cười, ông nói:
– Chắc là ông Nhị gọi đi đánh tổ tôm đấy
Vừa cất xomg, thì người ngoài cổng gọi vọng vào:
-Anh chị Đỏ có nhà không , mở cửa cho em với. Em Long lợn đây.
Nghe câu giới thiệu rất chi tiết, rất thân thiện, vậy mà cả nhà ông đỏ ngơ ngác nhìn nhau. Cái Thảo nghe xong liền bật cười:
– Gì lợn? Sao tao nghe như lão ấy bảo cứt lợn ấy. Hết tên để đặt à.