*Chương này có nội dung ảnh, nếu bạn không thấy nội dung chương, vui lòng bật chế độ hiện hình ảnh của trình duyệt để đọc.

Người dịch: Gui Ying Biên tập: Iris

No. 151

Tôi tỉnh dậy rất sớm, năm rưỡi, so với mọi khi thì sớm hơn một tiếng.

Không giống thường ngày chút nào. Mọi khi tôi chỉ cần được ngủ thêm năm phút thôi là đã sung sướng lắm rồi.

Nhưng làm người lúc thật sự có quyết tâm, các cơ quan trong cơ thể sẽ rất phối hợp với nhau, dẫu là bản thân thì cũng nên cho mình ít mặt mũi.

Không biết làm sao, tôi lại nhớ đến cái máy làm sữa đậu nành đã bám bụi để ở xó bếp. Cái này hai năm nay vừa mới hot, cuối năm ngoái bố tôi được đơn vị phát cho một cái. Trước khi năm mới, hai bố con hào hứng bất chấp thời tiết gió lạnh đến Ốc Nhĩ Mã mua một cân đậu tương và các loại ngũ cốc khá; trở về nhà, tôi đọc hướng dẫn cách làm còn bố tôi thì thực hiện, rất chăm chú để làm ra một cốc to sữa đậu nành thơm ngào ngạt nóng hôi hổi. Trong cả quá trình, chỉ có bố tôi là cứ mãi cằn nhằn về vấn đề an toàn thực phẩm đến mức khiến tôi cảm thấy rất phiền, trừ cái đó ra thì tất cả đều tốt đẹp.

Nhưng vì hai bố con đều không có kinh nghiệm nên đành miễn cưỡng mà uống. Uống xong, tôi đi rửa máy mới phát hiện ra bã đậu hay cái gì đó đều dính hết lên thành cốc, tôi rửa hết nửa tiếng đồng hồ, đến nỗi gân tay đều nổi hết cả lên.

Bố tôi vẫn còn đang lải nhải mãi rằng sữa đậu nành uống ngon nọ kia, tôi nói bố uống thì bố rửa đi.

Ông liền không uống nữa, đúng là không có khí phách gì hết.

Lúc này tôi chạy đến phòng bếp nhìn, cái máy làm sửa đậu nành màu trắng kia rất đáng thương mà nằm ở một xó. Tôi lén lút lôi nó ra, nhớ là trong nhà cô Tề có mua đậu tương và hạt bo bo, nên hăm he quyết định buông tay vật lộn một trận.

Năm rưỡi, trời không còn sáng nữa. Dưới ngọn đèn tiết kiệm năng lượng trong phòng bếp, tôi nhẹ tay nhẹ chân mà rửa đậu tương, vo gạo, trong lòng vô cùng bình tĩnh.

No. 152

Tôi còn nhớ lúc học cấp một chúng tôi có học bài “Lao động là có tư vị nhất” của Lão Xá. Có một đoạn Lão Xá viết là, mẹ ông nói với ông rằng, sủi cảo của nhà địa chủ nhiều thịt ít rau, còn của nhà chúng ta thì rau nhiều thịt ít, nhưng sủi cảo mà nhiều rau ít thịt thì ngon hơn.

Bài luyện tập có một câu hỏi, hỏi là: “Tại sao mẹ của Lão Xá nói rằng sủi cảo mà nhiều rau ít thịt thì ngon hơn?”

Lúc đó tôi viết đáp án là: “Bởi vì vốn dĩ sủi cảo nhiều rau ít thịt ngon hơn, không ngấy.”

Thầy giáo của chúng tôi đánh một cái dấu X rất chi là mạnh, sau này vở bài tập mở đến mười trang sau vẫn có thể sờ được nét bút ấn.

Câu trả lời đúng phải là, sủi cảo của nhà địa chủ là thông qua sự cướp bóc của dân nghèo để có thịt và bột, mà nhà của Lão Xá là thông qua lao động mà có, cho nên mới ăn ngon hơn. Khi đó tôi không phục, ăn là ăn, ngon là ngon, tôi chính là không tin cùng một đĩa sủi cảo mà có thể phân ra thành hai giai cấp.

Đương nhiên, cảm giác oán giận này mãi mãi chỉ có thể để trong lòng mà thôi.

Có điều, lúc tôi rửa đậu tương trong chậu, nước ấm không chạm qua mu bàn tay, tôi đột nhiên hiểu ra vì sao Lão Xá rất tôn sùng sự lao động chân chất này. Lúc tâm con người ta mệt mỏi, luôn muốn làm một chút gì đó khiến cho người ngợm xả một chút, trong cái bận rộn ngược lại lại có thể thật sự khiến con người ta buông xuống được tâm tình phiền muộn.

Đến khi tôi không cẩn thận làm rơi cái rổ inox, bố tôi bị dọa từ phòng ngủ chạy ra, cô Tề cũng khẩn trương theo sau. Hai người đều đang ngái ngủ, mang vẻ mặt hốt hoảng khi bị ồn làm cho tỉnh dậy.

“Con muốn làm đậu nành.” Tôi lập tức giải thích.

Vẻ mặt bố tôi lập tức trở lại bình thường. Cô Tề bảo tôi trở về phòng ngủ một chút, còn cô ấy thì đi làm bữa sáng.

Tôi từ chối, biểu hiện giống như đường đời tôi như bước sang một trang mới. Trước đây tôi thường như vậy đột nhiên cảm thấy thỏa thuê mãn nguyện, bố tôi sớm đã quen rồi, nhưng trước giờ tôi không thể ở trước mặt cô Tề nói mấy lời ngốc nghếch như vậy. Nhưng thời gian gần đây bố tôi và cô Tề thường đồng thời xuất hiện, cho nên đứa con gái nói mấy lời như vậy trong mắt ông, quả thực là đã lâu lắm không thấy rồi.

“Cảnh Cảnh!” Bố tôi nói vẻ sâu xa: “Con có lòng như vậy là đủ rồi. Đậu nành đừng làm nữa, con…những điều khác trong cuộc sống con cũng còn phải bắt đầu lật lại từ đầu.”

No. 153

Lúc tôi vào phòng học, trong phòng chỉ có ba người, tràn ngập mùi mì ăn liền. Tôi nhìn lướt qua, β đang quay lưng về phía tôi húp lấy húp để sợi mì.

“Sao nhìn cậu thảm thế?” Tôi vừa để ba lô xuống vừa hỏi β: “Làm gì mà mới sáng ra đã ăn mì ăn liền rồi?”

“Nói ra thì dài lắm.” β bưng mì đứng dậy, ăn cho đầy miệng, hàm hồ trả lời tôi: “Hôm nay tớ phải ra khỏi nhà sớm một chút, cho nên không có ăn bữa sáng.”

“Tại sao?”

“Tóm lại tớ phải nhanh ra khỏi nhà, trước khi bố mẹ tỉnh dậy.”

“Nhưng mà, không phải buổi tối cậu về nhà vẫn phải chạm mặt bố mẹ à?”

“Trưa hôm nay bố mẹ tớ bay đi Bắc Kinh rồi, tối sợ gì chứ.”

“Có phải là vì hôm qua Trương Bình tìm bố mẹ cậu không?”

Động tác của β dừng lại một chút, sau đó quay người ngồi lại chỗ ngồi: “Tớ ăn xong mì rồi sẽ nói với cậu. Chúng ta cần phải tôn trọng đồ ăn.”

Vốn dĩ là tôi chỉ tùy tiện hỏi mà thôi, cô ấy lại nói như vậy làm tôi lại cảm thấy ngứa ngáy, lập tức chạy đến ngồi bên cạnh cô ấy.

“Cậu làm gì thế?” Cô ấy cảnh giác nhìn tôi, sợi mì còn thừa vẫn còn đang mắc ở bên miệng: “Đừng có mà quái gở như thế chứ.”

“Cậu đã đem chuyện mẹ Dư Hoài yêu cầu chuyển chỗ ngồi nói thành Bình thư rồi, cậu không biết xấu hổ mà không khai báo cho tớ à?”

Thế là, β dùng vẻ mặt ngượng ngùng mà nhìn tôi một cái.

Vừa mới mở miệng liền làm đầu gối tôi mềm nhũn.

“Cảnh Cảnh, cậu cảm thấy con người Trương Bình như thế nào?”

β luôn cho rằng, Trương Bình là một tên ngốc lạc quan, chất phác.

Cho nên, lúc hai mắt cô ấy chớp chớp, đầu cúi xuống giả vờ rơi nước mắt nói bố mẹ mình máu lạnh. Phải biết rằng, khi đó thành tích của cô ấy không tốt nhưng vẫn giấu giếm, chẳng những không báo cáo quân tình lại còn sửa thời gian họp phụ huynh thành đúng thời gian hai bọn họ đi công tác. Nếu biết nhất định sẽ lột da cô ấy để bọc sô pha.

Tôi nghe xong bẻ ngón tay, thôi bỏ đi, lần này β đích thực là đã giẫm lên địa lôi rồi.

No. 154

Cô ấy cho rằng Trương Bình nhất định sẽ ăn quả này, không ngờ, đối phương lại mang theo một cái bình lớn (Trương Bình từ lúc liên tiếp làm vỡ bốn năm cái bình trà, liền bắt đầu dùng một cái bình đựng mơ miệng rộng để đựng nước), vừa uống vừa thong thả nhìn ra phía ngoài cửa sổ, nhàn nhạt nói, bạn Tưởng Niên Niên, đừng giả vờ nữa, trước khi đến cũng không biết đường mà lau sạch mù tạt ở tay, có phải em rất coi thường tôi không?

β cười khan hề hề hai tiếng, bỏ cái tay đang lau nước mắt xuống.

Bố của β là người Bắc Kinh, không biết làm sao lại thi vào trường Đại học y ở thành phố bọn tôi, học lên đến Tiến sĩ, ở lại đây lấy vợ sinh con; hai năm gần đây bị điều chuyển lên bệnh viện Bắc Kinh đồng thời với với mẹ của β, chỉ là hộ khẩu của β tạm thời chưa được chứng thực. Hai vợ chồng họ thực ra định lúc β lên lớp 10 sẽ chuyển cô ấy vào học ở một trường trung học phổ thông nào đó ở Bắc Kinh, hộ khẩu giải quyết ổn thỏa rồi chính thức sinh sống ở đó. Cho nên, β thi cấp ba ở đây nguyện vọng đều là điền bừa…Nhưng mà, cô ấy thế mà lại thi đỗ vào Chấn Hoa theo ban dân lập.

Chấn Hoa cũng được coi là trường công lập nổi tiếng, ít nhất là tốt hơn nhiều cái trường mà β sẽ chuyển đến học. Vì vậy, bố mẹ cô ấy quyết định để cô ấy ở lại đây học cho xong ba năm cấp ba, trước khi tốt nghiệp mới đi Bắc Kinh, vừa vặn kiếm chác được một ít điểm thi đại học các trường ở trên Bắc Kinh.

“Cậu cũng được coi như là bé ngoan đó.” Tôi nghe đến đây không khỏi đồng cảm nhìn β một cái.

Có điều, sau khi ngoài ý muốn thi đỗ Chấn Hoa, cô ấy khổ cực không ít. Nói đúng ta thì β không bằng tôi, tốc độ giảng bài ở Chấn Hoa khiến cô ấy nuốt không trôi, khi tôi vẫn còn dựa vào chỗ yếu mà đánh ở tiết Toán, β đã tự chơi được mấy chục ván cờ rồi.

“Năm đó nhờ có dịch SARS mà tớ gặp may. Nếu không nhờ dịch SARS thì làm sao đề thi mà đơn giản như vậy chứ, làm sao tớ có thể đỗ vào Chấn Hoa.”

Lúc β nói những lời này, vẻ mặt không có một tí ti cảm kích hay là vui mừng. “Quốc gia bất hạnh thi gia mừng”1, câu nói đó làm sao mà nói ra được? Dịch SARS này, mọi người nhắc đến nó như một kiếp nạn, còn đối với chúng tôi mà nói thì nó giống như một lần tự học thì mất điện, hay như tiếng thở hổn hển trong sự cuồng hoan, càng có nhiều người hơn nữa, ví dụ như tôi và β, trong sự hỗn loạn ngoài ý muốn lại giành được lợi.

Sự hoảng sợ về cái chết đều chẳng nguy hại đến chúng tôi. Điều nguy hại đến chúng tôi là sau này sống sót bằng cách nào.

“Về điểm này tớ chẳng nói xạo, bố mẹ tớ đích thực có thể lột da tớ.” β cúi thấp đầu thở dài nói.

Lời này hóa ra lại là thật.

No. 155

Cuộc sống của β vừa tự do lại vừa cô đơn. Ông bà nội của β đều ở Bắc Kinh, còn ông bà ngoại quanh năm sức khỏe không tốt, chỉ sinh một người con gái là mẹ của β, không cậu dì họ hàng có thể trông nom cô ấy. Bố mẹ cô ấy đều là bác sĩ, áp lực công việc rất lớn nên khiến cho tính tình của họ rất nóng nảy. Vẻ cợt nhả bây giờ của β đều là do từ nhỏ luyện thành, chuyên môn để dỗ dành ba mẹ, tiện thể để trốn bị phạt, giấu giiếm tai họa. Bố mẹ của β cũng không có nhiều thời gian để dạy bảo con gái cẩn thận, cho nên mỗi khi gặp phải chuyện gì thì điều đầu tiên làm luôn là tức giận, đập bàn. Nếu mà họ biết β nói dối thời gian họp phụ huynh đúng vào ngày họ đi công tác Bắc Kinh, lại còn làm giả đơn xin nghỉ phép để họ kí, chắc hẳn không kịp đợi đến lúc cô ấy xuyên tạc danh sách xếp hạng thì đã mang cô ấy đi phẫu thuật rồi.

Chẳng trách β lại muốn đến hội chợ để thuê một người đóng giả bố. Nếu thời gian thử việc biểu hiện tốt, thậm chí cô ấy có thể tuyển ông bố này làm ông bố chính thức luôn.

β lôi lôi kéo kéo, lải nhải với Trường Bình xong chuyện nhà cô ấy có chuyện và bản thân cho rằng thành tích chỉ là thứ phụ, sau đó bày ra bộ mặt “Em đã ung thư não giai đoạn cuối rồi thầy có thể làm gì em” nhìn thầy ấy.

Có thể Trương Bình bị cô ấy làm cho đau đầu, bực mình mà lôi kéo khuy ở cổ áo, mở hé cửa sổ phòng làm việc, cúi đầu châm một điếu thuốc.

Trương Bình thế mà lại hút thuốc, đốt xong mới nhớ ra là còn có học sinh ở bên cạnh, mơ hồ nói một câu: “Em không để ý chứ?!”

β dám để ý á! Hút thuốc loại “second-hand” là mười mấy năm sau sẽ bị ung thư phổi chết đó, mà không hút hàng “second-hand” thì hôm nay vẫn phải chết.

Huống chi đèn trong phòng làm việc và Trương Bình buồn bực lại im lặng, bỗng dưng khiến cho trong lòng β hơi là lạ.

No. 156

Từ nhỏ β không phải là một ngọn đèn tiết kiệm dầu.

Làm đại vương chuyển trường, cô ấy đã được mở mang với không biết bao nhiêu giáo viên không quen biết. Trước khi giao chiến với Trương Bình, cô ấy đã mô phỏng ra rất nhiều loại phản ứng của đối phương, ví dụ như sợ gánh trách nhiệm mà cầm điện thoại trong văn phòng nói “Thế này là không được, phải nhanh chóng gọi điện cho bố mẹ em.” Ví dụ như to tiếng dùng lời lẽ chính nghĩa nghiêm khắc mà mắng cô ấy “Họp phụ huynh là để phụ huynh hiểu tình hình học tập của con mình, bố mẹ em chẳng lẽ lại làm hại em à?”; hoặc ví dụ như cười hi hi trấn an một chút, cổ vũ cô ấy cần cố gắng học tập hơn nữa, thành tích có thể sẽ khởi sắc, sau đó chân trước bước ra khỏi văn phòng, chân sau mời bố mẹ cô ấy từ Bắc Kinh trở lại đây nói chuyện…

Nhưng tuyệt đối không có chuyện thầy lại chăm chú nghe cô ấy luyên thuyên về lịch sử trưởng thành của mình, chịu đựng cô ấy ngạo mạn nói rằng sớm muộn gì cũng sẽ lên Bắc Kinh thi tốt nghiệp. Sau khi cô ấy ngừng lại, buồn bực châm thêm một điếu, giống như là thật sự vì con bé đáng chết này mà nghĩ cách.

Tựa như trước giờ không có ai nguyện ý dừng lại nghe cô ấy nói vài câu nghiêm chỉnh, chăm chú vì cô ấy mà nghĩ đến tương lai sau này.

Cuối cùng Trương Bình cũng hút xong một điếu, quay người ngồi trên ghế. Thầy ấy không nhìn β, ngược lại nhìn trân trân vào mấy bức ảnh bị đè lên bởi mặt kính trên bàn văn phòng, chậm rãi nói: “Thầy biết, lực học bây giờ của em rất bình thường. Cố gắng học đi, áp lực và không khí ở Chấn Hoa có thể thật sự là không phù hợp với em.”

Cố gắng học đi… Tất nhiên, chứ bọn em còn có thể làm gì, tôi tùy tiện nói, không thể không cố gắng mà, Trương Bình bất đắc dĩ cười, điều chỉnh giọng rồi tiếp tục nói: “Em cũng biết bản thân sớm muộn gì cũng lên Bắc Kinh để thi, ở đó điểm chấm thấp hơn chỗ chúng ta, đề thi cũng đơn giản hơn chút. Nhưng bây giờ em đã đi đâu, mỗi lần đến tháng thi cuối kỳ em vẫn phải thi, lực học bình thường thế này… làm sao mà làm được, đúng không?”

β sắp rơi nước mắt đầy mặt rồi.

No. 157

Thời bố mẹ chúng ta căn bản là không phải trải qua quá trình dốc hết toàn lực cho kỳ thi tốt nghiệp, nếu có trải qua thì cũng đã sớm quên gần hết rồi, cho nên họ không hiểu khi con cái nói rằng “học không vào”. Đối với họ mà nói, cho bạn một bộ bàn ghế, một tập giấy bút là đã có đầy đủ tất cả điều kiện học tập rồi, còn về việc có thích giáo viên hay không, có hòa hợp với các bạn hay không, và còn mấy cái lòng tự trọng và cảm giác mâu thuẫn nọ kia, tất cả đều không phải là lý do.

Mà Trương Bình lại hiểu. Đằng sau sự cợt nhả của β là cảm giác chán chường khi mà không tìm thấy phương hướng lại bất lực, Trương Bình nói đều chuẩn hết.

“Nói thế nào nhỉ, chúng ta nên học có hiệu quả một chút đối với ba năm cấp ba này. Có điều, chính vì để các em có thể thi đỗ đại học, những cái khác đều là bỏ đi. Mặc dù tôi làm chủ nhiệm không nên nói với em những lời này nhưng trong lòng các em cũng đều hiểu rõ. Chỉ cần em có thể đạt được mục tiêu của bản thân, dù cho là thông qua con đường học hành nào, tiến độ nhanh hay chậm, trường học tốt hay không tốt, thực ra đều chẳng quan trọng.” β rất tán thành, gật đầu như giã tỏi.

Cô ấy sớm đã nghĩ như vậy rồi, thực ra bố mẹ cô ấy cũng nên nghĩ như vậy, chứ không phải lại càng muốn bắt bẻ cô ấy, nói trắng ra là vẫn không tin tưởng.

Hoặc có lẽ là vì để giảm bớt phiền? Bởi vì mấy thứ quy định cứng ngắc đó là đơn giản nhất.

“Em vẫn nên từ từ dựa theo năng lực của mình mà học đi! Chuyện họp phụ huynh sau này không có lần thứ hai nữa, lần này thầy không vạch trần em… Tất nhiên em cũng đừng mang tôi làm trò đùa nữa!” Trương Bình thành khẩn nhìn β một cái, tiếp lời: “Tôi làm chủ nhiệm, làm chuyện như vậy sẽ bị bố mẹ em chỉnh cho chết mất.”

Lần này β lệ rơi hai hàng thật rồi.

“Thi cuối kỳ bất kể thi tốt hay không, em cũng đừng có sợ mà nói dối nữa. Cứ mời bố mẹ em đến họp phụ huynh như bình thường, tôi sẽ nói chuyện riêng với họ một lần, đảm bảo em sẽ không bị lột da, được chưa?”

Trên đầu Trương Bình trong mắt β như đang đeo một cái vòng kim quang2, thầy nói cái gì đều được cả.

Trương Bình rất “man” mà xua xua tay: “Được rồi, trời cũng tối rồi, mau về nhà đi. Bố mẹ em quanh năm đều không có nhà, ông bà ngoại tuổi cũng cao rồi, phải tự chú ý lấy bản thân, có chuyện gì thì cứ đến tìm thầy, đi đi.”

Trương Bình thở dài một hơi thật dài, lại châm thêm một điếu nữa, hướng về phía cửa sổ nhả ra một vòng khói. β đi đến trước cửa văn phòng, lại quay đầu nhìn một cái.

Nhìn Trương Bình thật chăm chú.

________________________

Chú thích: Quốc gia bất hạnh thi gia hạnh: Quốc gia bất hạnh thi gia hạnh, Phú đáo thương tang cú tiện công” (Bất hạnh của quốc gia là hạnh phúc của nhà thơ, nó khơi nguồn những vần thơ tang thương một cách dễ dàng) (Đề Nguyên Dị Sơn Tập). Đại ý là một xã hội rối ren là nỗi bất hạnh của quốc gia, nhưng đồng thời cũng triển hiện một cách chân thực trăm cảnh đời nhân gian, cung cấp những vật liệu dồi dào không dứt cho các nhà văn, nhà thơ, tác giả văn học. Vòng kim quang: giống quầng sáng trên đầu các thiên thần trong các bức tranh, phim ảnh về thiên thần, thiên sứ. Hết