LIỀN MẤY NGÀY SAU ĐẤY, tất cả đều sóng lặng gió yên,Tĩnh Thu mới tin rằng không có chuyện gì xảy ra, Lâm có thể là con người thậtthà, đồng ý với Ba sẽ không nói ra, khiến Thu yên tâm hơn.

Tâm trạng đã yên, Thu bắt đầu đan áo giúp Lâm, cô ángchừng chiều cao và vòng ngực của Lâm, chọn kiểu thô khỏe và dễ đan. Thu địnhtrước khi về sẽ đan xong, cho nên ngày nào cũng đan đến tận khuya.

Bà Trương thấy, liền nói:

– Không vội, đan không xong con cứ mang về phố đan,bao giờ xong nhắn anh Lâm lên lấy, hoặc con về chơi đem cho anh ấy.

Nghe bà Trương nói vậy, Thu lại càng cố đan cho xongtrước khi về, khỏi để lại cái đuôi sau này phải gặp Lâm. Nhưng rất lạ là, Thukhông sợ người khác hiểu nhầm mình đan áo cho Lâm, chỉ sợ Lâm có ý nghĩ ấy, đếnlúc bấy giờ Thu không đồng ý sẽ làm tổn thương Lâm.

Một hôm, Thu cùng bà Trương làm việc lặt vặt trongnhà, Thu bảo sức khỏe của mẹ không tốt lắm, thường đi tiểu ra máu, nhưng vẫnchưa rõ nguyên nhân. Bác sĩ bảo mẹ Thu nên ăn hồ đào và đường phèn, hai thứ nàytrị bệnh đi tiểu ra máu rất hữu hiệu. Đường phèn là thứ hiếm, cho dù có đơn củabác sĩ cũng khó mua.

Bà Trương nói:

– Bên nhà mẹ đẻ chị Mẫn của con có cây hồ đào, con nóichị ấy bao giờ về lấy cho con một ít, con đem cho mẹ trên nhà.

Nghe bà Trương nói như vậy Thu vui lắm. Mẹ bị chứng đitiểu ra máu đã lâu, uống nhiều thuốc, tiêm, bấm huyệt, tất cả những phương phápchữa trị ít tốn tiền đều đã thử nhưng không có tác dụng. Lúc bệnh nặng, đikhám, nước tiểu đỏ như máu.

Thu đi hỏi chị Mẫn, chị nói:

– Bên nhà mẹ chị có cây hồ đào, nhưng cách đây xa lắm,biết bao giờ chị mới về? Nhưng chị có thể viết thư, bảo mẹ chị cứ cất giữ hồđào, lúc nào về bên ấy chị có thể lấy cho em một ít.

– Nhưng… hồ đào của nhà ta bán bao nhiêu tiền một cân?

– Của nhà, tiền nong gì. Ở chỗ mẹ chị đường đi lối lạikhó khăn, không thể mang đi bán, với lại bây giờ “cắt đuôi tư bản” ngay cảnhững thứ của rừng, của nhà cũng phải để đấy, đâu có chuyện đem hồ đào đi bán.Thu ơi, cả nhà xem em như người trong nhà, chỉ cần mẹ em khỏi bệnh, dù em cóchặt hẳn một cây cũng không là gì. – Mẫn nói.

Thu rất cảm kích, nhưng không dám giục chị viết thư,chỉ nói:

– Lúc nào rỗi rãi chị viết thư giúp em, để em dànhthời gian đi lấy. Mẹ em không khỏi bệnh, em sợ có ngày máu sẽ ra kiệt…

Mấy hôm sau, Lâm mang vào buồng Thu một cái làn, nói:

– Cô thấy đủ chưa?

Nói xong, cậu ta bỏ ra ngoài. Thu xem thấy một làn đầyhồ đào. Thu ngớ ra, chả nhẽ chị Mẫn bảo Lâm đi lấy về? Phải một lúc lâu sau Thumới cầm nổi nước mắt. Thu đã thề, trong đời sẽ không bao giờ chảy nước mắt, vìlúc nhỏ Thu đã chảy quá nhiều nước mắt rồi. Thu biết những chuyện chảy nước mắtkhông bao giờ bù đắp nổi. Thu quyết chí làm một người kiên cường, vì anh traivà bố ở nông thôn, mẹ ốm đau, em gái kém Thu năm tuổi, Thu là trụ cột của giađình, cho nên khẩu hiệu của cô là: Chảy máu, chảy mồ hôi, không chảy nước mắt.

Thu đi tìm Lâm, muốn hỏi chuyện cho rõ ràng. Thu thấyLâm đang ngồi ăn cơm ở đầu hồi nhà, đang ăn vội ăn vàng, giống như người đóilắm.

– Anh sang nhà chị Mẫn đấy à? – Thu hỏi.

– Ừ!

– Có xa không?

– Không.

Thu nhìn chân Lâm, phát hiện đôi giày rách nát, ngónchân lòi cả ra ngoài. Thu không nói nên lời, chỉ đúng ngẩn ngơ nhìn chân Lâm.Anh thấy vậy, vội cởi giày, đi chân đất, xấu hổ nói:

– Chân tôi đau, giày rách định đi đất nhưng đường núilạnh lắm…

Thu nghẹn ngào, cố nén, hỏi:

– Chị Mẫn bảo anh Lâm đi đấy à?

– Không. Muốn lấy về để mẹ cô sớm khỏi bệnh. – Anh vàmấy đũa là hết bát cơm. – Tôi đi chỉ mất nửa ngày thôi.

Nói xong, anh bỏ đi chỗ khác, một lúc sau thấy anh váccuốc quay lại:

– Cô lấy tờ báo đậy cái làn, đừng để thằng Hoan trôngthấy kẻo nó ăn hết. Cô đừng thấy nó nhỏ, nó biết kẹp hồ đào vào cách cửa để bócvỏ đấy.

Thu thấy Lâm để đôi giày lên đống củi ngoài sân, rồiquay lại dặn Thu:

– Đừng nói với mẹ tôi nhé, mẹ sẽ mắng, không lên phốmà đã làm rách cả giày.

Lâm đi rồi, Thu lật giở xem đôi giày trên đống củi,định giặt giúp anh, nhưng phát hiện một chiếc đế đã thủng, không có cách nào vánổi, đành để lại chỗ cũ.

Thu đứng tần ngần, nhận những tình cảm này của Lâm,biết lấy gì để trả ơn? Cuối cùng Thu vẫn quyết định làn hồ đào của Lâm. Bác sĩÂu Dương ở bệnh viện số Hai của thành phố nói, bệnh của mẹ là do sinh hoạt quákém, sức khỏe yếu lâu ngày, thêm vào đấy là tư tưởng không được thoải mái mớisinh ra chứng đi tiểu ra máu kéo dài. Nếu đời sống khá hơn, tư tưởng thoải mái,bệnh có thể thuyên giảm, ăn hồ đào và đường phèn là để bồi bổ sức khỏe.

Thu tin lời thầy thuốc, vì những lúc tâm trạng mẹthoải mái thì bệnh cũng không đến nỗi nặng lắm. Mỗi lần có chuyện gì lo lắnghoặc công việc quá vất vả, máu lại ra, ăn hồ đào và đường phèn, máu không ranữa.

Thu bào buồng, ngồi trước làn hồ đào, đưa tay lên sờtừng hạt, phải đến hơn hai chục cân, nếu theo đơn của bác sĩ, phải mười đơnthuốc mới mua được từng này, hơn nữa còn phải tiền. Có thể hồ đào này còn mới,tươi hơn hồ đào mua ở phố, mua ở phố có khi bóc ra mới biết có hạt lép, nhânbên trong như mảnh giấy đen. Hồ đào này hạt nào cũng tươi, cầm lên tay thậtchắc, nhất định bên trong không bị khô lép.

Thu muốn mang ngay làn hồ đào về cho mẹ, nhưng Thunghĩ phải có thêm đường phèn, không có đơn của thầy thuốc không mua được đườngphèn, đi tiểu ra máu phải đến một mức độ nào đó thầy thuốc mới cho đơn muađường phèn, có đơn rồi cũng chưa chắc mua được.

Thu nghĩ, làn hồ đào này đủ cho mẹ dùng một thời gian,em gái chắc chắn vui lắm, vì nó rất thích bóc vỏ. Nó bóc hạt hồ đào rất giỏi,nó dựng hạt lên, dùng búa gõ nhẹ, cái vỏ vỡ thành bốn mảnh, nhân bên trong rấtnguyên vẹn. Có lúc nó cũng làm vỏ bị nát, lúc ấy nó dùng một cái kim khều nhânra, nó lại tán vụn đường phèn đưa cho mẹ ăn. Nhưng mẹ không ăn, nhường cho haichị em, mẹ bảo sức khỏe không có vấn đề gì, hai chị em còn bé, phải ăn cho lớn.Hai chị em lại bảo hồ đào chát, không thích ăn.

Thu ngồi trước làn hồ đào suy nghĩ một lúc, cảm thấyLâm rất tốt với mình. Thu đã nghe kể trong xã hội cũ có người con gái phải bánmình để cứu mẹ, Thu rất hiểu. Thời ấy, một người con gái chỉ có thể bán mình,còn có cách nào để cứu mẹ? Thật ra, trong xã hội mới, một cô gái như Thu ngoàibán thân ra, còn có thể lấy gì để cứu mẹ? Mỗi lần thấy mẹ ốm đau, Thu lại nghĩbụng: nếu có ai chữa khỏi bệnh cho mẹ, mình sẽ đồng ý bán mình cho người ấy.Nhưng lúc này làn hồ đào ở ngay trước mắt, bất giác Thu nghĩ, nếu làn hồ đàonày có thể chữa khỏi bệnh cho mẹ, liệu mình có thể lấy Lâm không? Bây giờ xãhội mới, không thể mua bán người, cho nên không thế nói “bán” mình cho Lâm, chỉcó thể lấy anh ta.

Thu nghĩ, lấy bản thân để đền đáp công ơn Lâm, nhưnglại không thể không nghĩ đến Ba. Từ trong lòng, Thu rất muốn làn hồ đào là củaBa mang đến, như vậy mọi chuyện đều dễ giải quyết, Thu sẽ vui vẻ “bán” mình choBa.

Thu tự phê phán, Lâm có điểm nào không bằng Ba? Chẳngqua chỉ lùn, nhưng người không “tiểu tư sản” như Ba. Chúng ta xem xét một conngười, chẳng phải cần chú trọng đến tâm hồn người đó hay sao? Tại sao chỉ nhìnngoại hình? Nhưng Thu lại tự phản bác, tại sao mi nói tâm hồn Ba không được nhưLâm? Anh ấy cũng rất quan tâm đến mi đấy chứ? Với lại, anh ấy sửa chữa bút máy,đồng hồ cho người khác, còn bỏ tiền túi ra mua linh kiện không lấy của ai mộtxu, đấy chẳng phải là biểu hiện của tâm hồn cao đẹp hay sao? Nghe nói, anh cònlà đội viên gương mẫu của đội thăm dò, vì anh tự nguyện yêu cầu được đi dãngoại, chính anh được phân công về làm việc ở tổng đội trên tỉnh. Anh bỏ nơicông tác dễ chịu ở thành phố, đến một vùng núi để làm việc, chẳng phải là conngười có tâm hồn cao đẹp hay sao?

Sau một hồi suy nghĩ vẩn vơ, Thu cười chế nhạo bảnthân, hai người này chưa ai nói chuyện làm bạn với mi, còn mi thì vội vã gì cơchứ? Có thể người ta giống Lôi Phong giúp mi, kết quả mi đã biến lòng tốt củangười khác thành cái gì, đúng là lòng tốt không được đền đáp, bùn tốt không đắpđược lò tốt.

Thu quyết định trước hết khâu cho Lâm một đôi giày, đểbà Trương không mắng anh, mà cũng để anh không phải đi chân đất vào lúc trờilạnh thế này. Thu biết, trong cái làn may vá của bà Trương có sẵn đế giày, cónhiều mũi giày nhưng chưa được khâu vào đế, coi như giày bán thành phẩm. Thuchỉ cần mấy buổi tối là có thể khâu thành đôi giày.

Thu nói với bà Trương sẽ khâu giày cho Lâm, bà Trươngcười híp cả mắt, lập tức tìm đế giàyi giày đưa cho Thu, lại lấy kim chỉ, khuôngiày, sau đấy bà đứng bên cạnh nhìn thu khâu giày bằng đôi mắt trìu mến.

Ba Trương khen Thu:

– Thật không ngờ, con ở thành phố mà cũng biết khâugiày, con chần đế khéo hơn cả mẹ, chần vừa dày vừa chắc. Mẹ con dạy học nhưngbiết dạy cả con khéo tay hay làm.

Thu xấu hổ, nói với bà Trương, cô biết khâu giày là vìnhà nghèo, không có tiền mua giày, mẹ Thu tự khâu giày để đi. Mua một thước vảiđen có thể làm hai đôi rưỡi giày, có thể làm đế, mũi giày, đế giày tự chần lấy,khó nhất là khi đóng giày, tức là khâu mũi giày vào đế, nhưng Thu cũng đã họcđược. Thu đi giày tự khâu, chỉ những hôm trời mưa, phải đi xa, hoặc đi tập quânsự Thu mới đi đôi giày bộ đội đã cũ. Chân Thu rất được việc, chân chỉ lớn đếnsố ba mươi lăm rồi không lớn nữa, hình như nó sợ Thu không đi vừa đôi giày bộđội cũ. Bà Trương nói:

– Cái Phần, cái Phương của mẹ không biết khâu giày,không biết chúng nó về nhà chồng rồi sẽ thế nào.

Thu động viên:

– Bây giờ chẳng mấy ai đi giày tự khâu lấy, hai chị vềnhà chồng mua giày đi là được rồi.

– Đi giày mua đâu có dễ chịu như giày tự làm? Mẹ khôngđi quen, đi vào chân ra mồ hôi, cởi ra thối lắm.

Bà Trương nhìn chân Thu, kêu lên:

– Đôi chân nhỏ quá, đây là chân con nhà giàu trướckia, con gái nhà nông làm gì có đôi chân xắn thế này.

Nghe bà Trương nói, Thu cảm thấy xấu hổ vô cùng, đôichân của mình rõ ràng di truyền của bố là “địa chủ”, chân bố cũng nhỏ, chân mẹThu không nhỏ, có thể thấy gia đình bên mẹ là nhân dân lao động, bên gia đìnhbố sống dựa vào bóc lột, không phải xuống ruộng, chân trở nên nhỏ nhắn. Thu nóirất chân thật:

– Có thể đấy là bố con di truyền, bố con là… địa chủ,tử tưởng con đã phân rõ ranh giới bới bố rồi, nhưng cái chân…

Bà Trương nói:

– Địa chủ là gì? Người ta tốt số, biết làm ăn mới cónhiều ruộng. Chúng tôi ở đây không có ruộng, đi cấy rẽ, nộp tô cho người ta,chuyện đó ở đâu chả có. Mẹ không thích những người đỏ mắt nhìn nhà địa chủ giàucó, thế rồi kiếm cớ đâu tố người ta.

Thu cảm thấy lỗ tai mình có vấn đề, bà Trương là mộtphụ nữ nông dân nghèo từ đời tổ đời tiên, lại biết nói những lời phản động nhưthế? Thu nghĩ, có thể bà Trương cố tình nói vậy để thử lòng Thu, nhất định mìnhsẽ chịu được thử thách, Thu không dám tiếp chuyện, chỉ cúi xuống khâu giày.

Thức hai đêm, Thu khâu xong đôi giày cho Lâm, lúc anhta đi làm về, Thu bảo anh thử. Lâm lấy chậu nước rửa sạch chân, rất cung kínhđi vào đôi giày, bảo thằng Hoan lấy mấy tờ báo để lót xuống đất rồi anh mới cẩnthận bước lên đấy vài bước.

– Có chật không? Có nhỏ quá không? Có bó chân không? –Thu lo lắng hỏi.

Lâm chỉ lặng lẽ cười>

– Thoải mái hơn giày mẹ khâu.

Bà Trương cười, vờ bực tức:

– Người ta bảo có vợ quên mẹ, mày vẫn còn đấy mà đã…

Thu vội vã thanh minh:

– Đôi giày này là để cảm ơn anh Lâm đã lấy hồ đào chomẹ con, không có ý gì đâu.

Hai hôm sau, Ba mang về cho Thu một gói to đường phèn,nói:

– Thu mang về cho mẹ chữa bệnh.

Tĩnh Thu sững sờ:

– Tại sao anh biết mẹ em cần đường phèn?

– Thu không nói với anh, Hay Thu không cho người khácnói với anh? Anh như trách móc. – Tại sao Thu có thể nói với người khác màkhông nói với anh?

– Nói với ai?

– Còn ai nữa? Tất nhiên là bà Trương, là chị Mẫn, làanh Lâm. Biết vậy, ngay từ đầu anh đã không nói với em anh không phải là ngườinhà của người ta.>

Thu ngớ ra, không biết anh bực thật hay là đang đùa.

Thấy Thu đã đuối lí, anh cười:

– Không phải trách em, đùa vậy thôi. Lâm bảo với anh,cậu ta chỉ kiếm được hồ đào, không thể tìm được đường phèn, không có đường phènthì thứ thuốc này cũng không có tác dụng.

– Một gói to đường phèn thế này mất bao nhiêu tiền.

– Một làn đầy hồ đào thế kia mất bao nhiêu tiền?

– Hồ đào hái ở cây.

– Đường phèn cũng ở trên cây.

Thấy anh đôi co với mình, Thu bật cười:

– Anh bịa, đường phèn mà mọc trên cây à?

Thấy Thu cười, anh cũng phấn khởi:

– Chờ em kiếm được tiền sẽ trả anh, anh ghi nợ, đượckhông nào?

Thu nghĩ, thế này thì nguy to, nếu Lâm và anh liênhiệp lại chữa khỏi bệnh cho mẹ, lẽ nào mình lấy cả hai? Thu tự cười mình về ýnghĩ ấy. Có ai bắt mi phải hứa? Thành phần xuất thân của mi, người ta có cần miphải đền đáp còn là một dấu hỏi lớn.